Ittestjar għall-STI / HIV fil-Laboratorju
Ittestjar għall-HIV
Hija komuni li lma tkunx taf bil-fatt li għandek l-HIV. Fil-fatt, ħafna tal-infezzjonijiet ġodda tal-HIV jiġu trażmessi minn individwi li ma jkunux konxji li għandhom il-virus. L-ittestjar għall-HIV huwa l-ewwel pass importanti fiż-żamma ta' stil ta' ħajja tajjeb għas-saħħa u l-prevenzjoni tat-trażmissjoni tal-HIV.
Meta għandi nittestja?
Individwi li huma f'riskju ogħla minn oħrajn għandhom jiġu ttestjati għall-HIV. Il-lista li ġejja tinkludi għadd ta' sitwazzjonijiet li jistgħu jpoġġuk f'riskju ogħla għall-HIV.
- Jekk int raġel li tagħmel sess anali ma' rġiel oħra.
- Jekk kellek sess ma' xi ħadd li ttestja pożittiv għall-HIV.
- Jekk kellek aktar minn partner sesswali mill-aħħar test tal-HIV tiegħek.
- Jekk taqsam il-labar ma' ħaddieħor.
- Jekk ġejt dijanjostikat/a jew ittrattat/a għal STI ieħor.
- Jekk ġejt dijanjostikat/a jew ittrattat/a għall-epatite jew it-tuberkulożi.
- Jekk kellek sess ma' xi ħadd li kellu bosta sħab, kellu STI, jew qsamtu l-labar.
Jekk dan ikun il-każ, għandek tittestja lilek innifsek għall-HIV mill-inqas darba fis-sena. Huwa ta' importanza kbira li tiżvela l-istorja sesswali u tal-użu tad-droga tiegħek kif ukoll l-istatus tal-HIV tiegħek mal-partner tiegħek qabel ma tinvolvi ruħek f'relazzjoni sesswali.
Għaliex importanti li tittestja kmieni?
Il-kura kontra l-HIV intweriet li hija l-aktar effettiva jekk tinbeda malajr kemm jista' jkun. Il-kura għall-HIV tissejjaħ terapija antiretrovirali (jew ART). Il-kura bl-ART tista' tnaqqas l-ammont tal-virus tal-HIV preżenti fid-demm, u b'riżultat ta' dan tnaqqas il-probabbiltà li jiġi żviluppat mard relatat mal-HIV. Individwi li jieħdu l-mediċini tal-HIV regolarment ikollhom ammont baxx ta' virus tal-HIV fis-sistema tagħhom, u b'riżultat ta' dan għandhom riskju baxx ħafna li jittrażmettu l-HIV lil oħrajn. Jekk int tqila u pożittiva għall-HIV, l-ART tista' tnaqqas b'mod sinifikanti ċ-ċansijiet li t-tarbija tiegħek titwieled bl-HIV.
Persuni f'riskju ta' HIV li jittestjaw negattiv jista' jkollhom bżonn jieħdu "profilassi ta' qabel l-esponiment". Din hija forma ta' trattament li tingħata lil dawk li jaħsbu li jistgħu jiġu f'kuntatt mal-HIV. Persuni li jemmnu li diġà ġew f'kuntatt ma' xi ħadd li huwa pożittiv għall-HIV jista' jkollhom bżonn jieħdu "profilassi wara l-esponiment" sabiex jevitaw li jieħdu l-HIV.
X'testijiet huma disponibbli għall-ittestjar tal-HIV?
Għalkemm it-testijiet tal-HIV huma preċiżi ħafna, ma hemm l-ebda test tal-HIV li jista' jidentifika l-virus immedjatament wara l-infezzjoni. Hemm 3 tipi ta' testijiet li jistgħu jikkonfermaw l-infezzjoni tal-HIV. Dawn jinkludu testijiet tal-aċidu nuklejku, testijiet tal-antiġeni/antikorpi, u testijiet tal-antikorpi.
- It-testijiet tal-aċidu nuklejku jidentifikaw il-virus fid-demm. Normalment dan ma jsirx sakemm ma tkunx f'riskju għoli li taqbad l-HIV. Dan it-test jista' jindividwa l-HIV bejn 10 u 33 jum wara l-esponiment.
- It-testijiet tal-antiġeni/antikorpi jistgħu jidentifikaw iċ-ċelloli immuni li jiġġieldu l-HIV kif ukoll l-antiġeni. L-antiġeni huma sustanzi li jattivaw is-sistema immunitarja tiegħek. L-antiġenu "p24" jiġi prodott qabel ma s-sistema immunitarja tiegħek ikollha l-opportunità li tiġġieled il-marda. Dan it-test jitwettaq bl-użu ta' ttestjar tad-demm u jista' jidentifika l-HIV minn 18 sa 45 jum wara l-esponiment għall-virus. Hemm ukoll test rapidu tal-antiġeni/antikorpi li jista' jitwettaq b'tingiża lil sebgħek. Dan it-test rapidu jista' jidentifika l-HIV minn 18 sa 90 jum wara l-esponiment.
- It-testijiet tal-antikorpi (antibodies) jfittxu l-antikorpi, li huma proteina maħluqa mis-sistema immunitarja biex jiġu individwati batterji, viruses, u sustanzi perikolużi. Dan jista' jindividwa l-HIV minn 23 sa 90 jum wara l-esponiment għall-virus.
Tista' tixtri wkoll kit għall-awtottestjar tal-HIV. Il-kitt għall-awtottestjar tal-HIV jinxtara mill-ispiżeriji. Il-kit jagħtik il-kapaċità li tittestja għall-HIV f'pajjiżek stess. Dan jeħtieġ qatra demm. Ir-riżultat huwa disponibbli fi żmien 15 minuta.
It-test għandu window period ta' 3 xhur mill-aħħar laqgħa sesswali. Dan ifisser li jekk kellek sess ma' xi ħadd inqas minn 3 xhur ilu, it-test mhuwiex preċiż.
X'nagħmel jekk nittestja pożittiv?
Jekk tittestja pożittiv meta tuża l-awtotest jew it-test rapidu, għandek tibbukkja appuntament mal-GU Clinic sabiex tikkonferma d-dijanjożi (ċempel 25457491).
Il-kura kontra l-HIV avvanzat tant f'dawn l-aħħar ftit snin li l-persuni pożittivi għall-HIV huma mistennija li jkollhom stennija tal-għomor normali. B'kura fil-pront bl-ART, it-tagħbija virali tal-HIV tant issir baxxa li jsir diffiċli ħafna li l-marda tiġi trażmessa lil oħrajn, u r-riskju li jiġi żviluppat l-AIDS jitnaqqas.
Referenzi:
https://www.hivmalta.com/testing
https://www.cdc.gov/hiv/basics/hiv-testing/hiv-self-tests.html
https://www.cdc.gov/hiv/testing/index.html
Ittestjar għall-STI
Ħafna Infezzjonijiet Trasmessi Sesswalment (STIs) mhux dejjem juru sintomi. L-ittestjar huwa l-uniku mod kif tkun taf għandekx STI. Il-biċċa l-kbira tal-STIs jistgħu jiġu kkurati u mfejqa.
Meta nista' nittestja għall-STIs?
M'hemmx bżonn li jiġi ttardjat l-ittestjar tal-STI, speċjalment jekk kellek sess każwali mhux protett. Madankollu, hemm ukoll il-window period, jiġifieri t-tul ta' żmien bejn meta persuna tiġi esposta għal batterju jew virus u meta dan tidher fit-test.
- Ġimagħtejn għat-testijiet tal-klamidja u tal-gonorrea.
- 4 ġimgħat għat-testijiet tal-HIV* (Testijiet tal-Laboratorju u testijiet rapidi tar Raba' Ġenerazzjoni).
- 12-il ġimgħa għat-testijiet tas-sifilide u l-Epatite B.
X'inhuma t-testijiet għall-aktar STIs komuni?
Klamydia
- Kampjun vulvovaġinali għal Test ta' Amplifikazzjoni tal-Aċidu Nuklejku (NAAT) huwa l-kampjun preferut u t-test għall-klamidja għal persuni b'karatteristiċi ġenitali femminili. Kampjuni vulvovaġinali jistgħu jittieħdu mill-individwu li jkun qed jiġi ttestjat.
- Kampjuni farinġali u rettali għan-NAAT għandhom jiġu kkunsidrati meta jkun hemm storja ta' esponiment potenzjali f'dawn is-siti.
- Kampjun tal-awrina first catch għan-NAAT huwa l-kampjun preferut u t-test għall-persuni b'karatteristiċi ġenitali maskili.
- Jekk ikun meħtieġ test għall-klamidja fir-rektum, dan għandu jiġi sottomess għal test NAAT.
- Għall-irġiel li jkollhom sess mal-irġiel (MSM), kampjun tal-awrina first catch għan-NAAT huwa l-kampjun u t-test preferut.
Gonorroea
- Il-kampjun vulvovaġinali għat-Test tal-Amplifikazzjoni tal-Aċidu Nuklejku (NAAT) issa huwa l-kampjun u t-test magħżul għall-identifikazzjoni tal-gonorrea f'persuni asintomatiċi b'karatteristiċi ġenitali femminili. Kampjuni vulvovaġinali jistgħu jittieħdu mill-individwu li jkun qed jiġi ttestjat.
- Kampjuni farinġali u rettali għan-NAAT għandhom jiġu kkunsidrati meta jkun hemm storja ta' esponiment potenzjali f'dawn is-siti.
- Kampjun tal-awrina first catch għall-ittestjar min-NAAT huwa l-kampjun preferut u t-test għall-gonorrea f'persuni asintomatiċi b'karatteristiċi ġenitali maskili. Il-valur ta' previżjoni pożittiva ta' dan it-test ivarja skont il-prevalenza fil-popolazzjoni li tkun qed tiġi ttestjata. Riżultat pożittiv għandu jiġi kkonfermat permezz ta' swab ieħor għall-kultura.
Sifilde
Kampjun tad-demm mill-vina huwa meħtieġ għal test ta' screening tas-sifilide. Fil-biċċa l-kbira tal-laboratorji, dan se jkun antikorp kombinat tas-sifilide IgM u IgG*.
* Hemm varjazzjoni fit-testijiet ta' screening użati minn laboratorji differenti.
Epatite B
Demm mill-vina għall-kampjun jittieħed għal test ta' screening tal-Epatite B, jiġifieri EIA għal HBsAg. Testijiet għal anti-HBcAb u anti-HBsAb.
Epatite Ċ
Kampjun tad-demm mill-vina jittieħed għal test tal-antikorpi tal-Epatite C.
Epatite A
Kampjun tad-demm mill-vina biex jiċċekkja għall- antikorp totali għall-Epatite A għandu jiġi offrut lill-MSM li mhumiex magħrufa li huma immuni waqt tifqigħat lokali.
Referenzi:
https://www.bashhguidelines.org/media/1208/gc-2019.pdf
https://www.bashhguidelines.org/media/1084/sti-testing-tables-2015-dec-update-4.pdf